Killer AX1650 - test bardzo wydajnej karty bezprzewodowej Wi-Fi 6 (11ax)

M E N U

» Nowości

» Archiwum

» Recenzje / Testy

» Board

» Rejestracja

Szukaj @ TwojePC

RECENZJE | Killer AX1650 - test bardzo wydajnej karty bezprzewodowej Wi-Fi 6 (11ax)

Killer AX1650 - test bardzo wydajnej karty bezprzewodowej Wi-Fi 6 (11ax) Autor: Wedelek \| DYD \| Data: 04/11/19
Firma Rivet Networks niedawno zaprezentowała swój nowy produkt w postaci modułu karty bezprzewodowej o nazwie Killer Wi-Fi 6 AX1650. Sieciówka ta wspiera obecnie najszybszy obowiązujący standard transmisji bezprzewodowej, czyli Wi-Fi 6(11ax) i jeśli zaopatrzymy się w odpowiedni router, to korzystając z Killera w laptopie możemy oczekiwać transmisji do 2.4 Gbps (w teorii), czyli ponad dwa razy więcej niż przewodowy gigabit. Zapraszamy do recenzji, gdzie podamy trochę teorii na temat wireless Wi-Fi 6 (11ax) oraz poddamy rzeczywistym testom produkt Rivet Networks. Artykuł będzie sukcesywnie aktualizowany o kolejne rozdziały.

Wstęp

Dwudziesty pierwszy wiek ludzkość rozpoczęła z przytupem. Od samego początku niezwykle szybko rosła moc szeroko pojętych komputerów, które zaczęto integrować z innymi, otaczającymi nas urządzeniami, takimi jak lodówki, zegarki czy samochody. Jednocześnie pojawiła się potrzeba połączenia wszystkich tych urządzeń w jedną spójną sieć z użyciem najróżniejszych metod bezprzewodowej transmisji danych. Szybko zdecydowano, że za bezpośredni dostęp do Internetu będzie odpowiedzialny GSM, a do tworzenia siec WLAN (Wireless LAN) najlepiej nada się standard IEEE 802.11 – nazwa handlowa WiFi (wireless fidelity).

Ale od początku

Pierwsza generacja WiFi pojawiła się w 1997 roku i opisywała kilka protokołów przyporządkowanych wg modelu ISO OSI/TCP IP do warstwy sprzętowej. Pozwalały one na komunikację bezprzewodową z wykorzystaniem sygnału radiowego o częstotliwości 2,4GHz (pasmo od 2400 do 2485 MHz) oddając w ręce użytkownika łączność o zawrotnej przepustowość 1-2Mb/s. Od strony technicznej mamy w tym wypadku do czynienia z połączeniem realizowanym w oparciu o trzy główne protokoły: DSSS (Direct Sequence Spread Spectrum), FHSS (Frequency Hopping Spread Spectrum), oraz OFDM (Orthogonal Frequency-Division Multiplexing). Te z biegiem czasu były sukcesywnie nadbudowywane przez kolejne technologie zwiększające możliwości WiFi. Wśród najważniejszych dodatków trzeba wymienić chociażby protokoły WEP i WPA2 odpowiedzialne za kodowanie transmisji w taki sposób, by nie można było w odczytać przesyłanych przez WLAN paczek danych. Jest to niezwykle istotne, bo standard IEEE 802.11 działa w oparciu o łatwo dostępne medium jakim jest powietrze, a jak wiadomo w związku z naturą rozchodzenia się fal w tym ośrodku przechwycenie cudzych pakietów jest dziecinnie proste.

Wraz z rozwojem technologii coraz częściej zaczęto też korzystać z pasma 5GHz (5470 MHz do 5725 MHz), pozwalającego wysłać i odebrać więcej informacji w jednostce czasu, a także sukcesywnie zwiększano ilość anten i szerokość kanału transmisji danych. Ponieważ mocniej upakowane dane są bardziej podatne na interferencje, toteż bardzo szybko pojawiły się technologie zwiększające stabilność transmisji oraz ilość klientów obsługiwanych jednocześnie przez punkt dostępowy.

MU-MIMO i WiFi 6

Przy okazji premiery wersji 802.11ac standard został wzbogacony przez dwie bardzo ważne technologie: Transmit beamforming (TxBF) i multi-user MIMO (MU-MIMO). Ich zadaniem jest zwiększenie przepustowości sieci poprzez wykorzystanie równoległej transmisji z kilku wbudowanych w urządzenie nadajników. Dzięki TxBF możliwa była koncentracja sygnału w kierunku innego urządzenia nadawczo odbiorczego, co skutkowało dwukrotnym zwiększeniem mocy sygnału odbieranego przez kartę sieciową - konkretnie o 3-4 dB. Działanie tego mechanizmu nieodzownie wiązało się z użyciem kilku anten, a to z kolei obsługuje technologia MIMO (Multiple Input Multiple Output). Wspomniane wcześniej MU-MIMO to nic innego, jak jej rozwinięcie, pozwalające na transmisję danych do kilku odbiorców na raz.

Kolejny krok milowy został poczyniony przez Wi-Fi Alliance we wrześniu bieżącego roku wraz z publikacją oficjalnej specyfikacji standardu WiFi 802.11ax. Pierwszą z nowości jest uproszczony system nazewnictwa. Obecnie 802.11ax to po prostu WiFi 6, a standardy 802.11n i 802.11ac to odpowiednio WiFi 4 oraz WiFi 5. Nowa wersja pozwala na przesył danych z łączną prędkością od 3,5Gb/s do 9,6Gb/s z wykorzystaniem MU-MIMO w konfiguracji 8x8, co oznacza, że urządzenie ma po osiem anten odbiorczych i nadawczych. Oczywiście mowa w tym miejscu o maksymalnych możliwościach na jakie pozwala WiFi 6. Względem poprzedniej generacji poszerzono również kanał transmisji danych z 80MHz do 160MHz i wprowadzono kodowanie 1024-QAM (quadrature amplitude modulation) oraz ulepszony protokół OFDMA. Pozwala on podzielić obecnie wykorzystywane kanały na mniejsze sub-kanały, dzięki czemu ich liczba wzrosła do 72. Naturalnie zachowano też kompatybilność wsteczną ze starszymi urządzeniami co objawia się między innymi możliwością ręcznego ustawienia szerokości pasma na 80Mhz lub 40MHz.

Karty sieciowe dla graczy

Obecnie na rynku mamy prawdziwe zatrzęsienie kart zajmujących różne przedziały cenowe, z czego większość to konstrukcje uniwersalne. Dlaczego uniwersalne? Otóż, standardowe karty sieciowe są tak budowane by zaspokoić potrzeby jak najszerszego grona odbiorców i zapewnić dobry stosunek ceny do wydajności w typowych zastosowaniach. Innymi słowy oferowane przez nie funkcje są wystarczające, o ile nie mamy wygórowanych wymagań. Gorzej jeśli naszą pasją są gry komputerowe w których jak wiadomo prędkość przesyłu danych i opóźnienia są istotne. Wtedy też przydatna okazuje się karta do tzw. zadań specjalnych, zoptymalizowana specjalnie pod kątem specyficznych potrzeb gracza. Mowa przede wszystkim o wykorzystaniu wysokiej klasy komponentów oraz opracowaniu własnego mechanizmu kolejkowania pakietów.

W tym miejscu szczególnego znaczenia nabiera grupa charakterystyk o zbiorczej nazwie QoS (Quality of Service – jakość usługi). Upraszczając jest to zestaw ustawień który określa w jaki sposób ma funkcjonować wymiana pakietów. Wśród dostępnych opcji znajdziemy między innymi ustawienia przepustowości łącza, opóźnień w przesyle danych czy systemów buforowania oraz priorytetyzacjj wysyłanych i odbieranych pakietów informacji. QoS pozwala również określić co dokładnie ma robić karta w przypadku zagubienia części pakietów – np. jak szybko wysłać je ponownie do odbiorcy. Dzięki odpowiednim ustawieniom tych parametrów można osiągnąć wyraźnie lepszy wynik niż w przypadku standardowego QoS.

Sieciowy Killer

Jedną z najpopularniejszych serii kart sieciowych dla graczy jest bez wątpienia linia Killer firmy Rivet Networks. Wchodzące w jej skład układy często goszczą na TOPowych płytach głównych lub są montowane w slotach M.2 w formie kart rozszerzeń, głównie w wydajnych laptopach. Niedawno do oferty Rivet Networks został dodany nowy model o symbolu AX 1650, który dzięki uprzejmości Rivet Networks i firmy Schenker, która dostarczyła nam laptopa wyposażonego w AX 1650 mamy okazję dla Was przetestować. Jak sama nazwa wskazuje mamy do czynienia z kartą sieciową zgodną ze specyfikacją WiFi 6 (11ax). Powstała ona we współpracy z firmą Intel i według producenta zapewnia maksymalną przepustowość na poziomie 2,4 Gb/s przy zastosowaniu konfiguracji anten 2x2 i pasma 5GHz.

Teoretycznie nowy Killer AX 1650 oferuje:

• Do 3 razy większa przepustowość niż w urządzeniach poprzedniej generacji korzystających z dwóch 40MHz kanałów (łącznie 80MHz) i dwóch anten,

• do 40 procent większą przepustowość niż przy zastosowaniu urządzeń korzystających z pasma 80MHz i dwóch anten (łącznie 160 MHz);

• Nawet czterokrotnie większą prędkość przesyłu danych w zatłoczonych sieciach (wielu klientów podłączonych jednocześnie).

Na papierze brzmi to bardzo dobrze. Za chwilę zobaczycie jak wygląda to w praktyce. Przy okazji dostajemy też obsługę Bluetooth 5.0, ale akurat ta funkcjonalność to w zasadzie standard, więc nie będziemy się specjalnie nad nią rozwodzić. Sucha specyfikacja wspomina też o obsłudze następujących protokołów szyfrowania i autentyfikacji:

• WPA oraz WPA 2 w odmianie Personal oraz Enterprise; WPA3;

• WPA2-PSK i AES-CCMP dla Wi-Fi Direct;

• 1X EAP-TLS, EAP-TTLS/MSCHAPv2 i PEAPv0-MSCHAPv2.

Jak już wspomnieliśmy, Killera można zakupić od razu z notebookiem lub jako osobny produkt w postaci modułu pod slot M.2 slot. Karta o nazwie Killer Wi-Fi 6 AX1650 Module – Dual Band, 2x2 Wi-Fi 6/11AX, Bluetooth 5.0, M.2/NGFF (Gig+) oferowany jest m.in. w sklepie Amazon w cenie 35 USD lub 35 Euro w zależności od lokalizacji Amazona.

Środowisko testowe

Do testów użyliśmy przede wszystkim bardzo wydajnego notebooka SCHENKER KEY 16 (M19). Firma znana jest głównie na rynku niemieckim i specjalizuje się w przygotowywaniu wydajnych laptopów. Oprócz laptopa konieczny był też nietuzinkowy router - skorzystaliśmy z modelu Netgear Nighthawk AX12 AX6000. Jest to potężny 12-strumieniowy router, który obsługuje sieć bezprzewodową WiFi 6 (802.11ax). Posiada zoptymalizowany pod kątem technologii AX czterordzeniowy, 64-bitowy procesor o częstotliwości 2,2 GHz. Model AX12 to także pierwszy domowy router Netgear z portem LAN Multi-Gigabit Ethernet 5G/2,5G/1G. Cena też jest potężna, 1899 zł.

Schenker KEY 16 oraz Netgear AX12 (kliknij, aby powiększyć)

Schenker KEY 16, więcej szczegółów o laptopie na stronie producenta

Wracając do laptopa KEY 16 od Schenkera, jest to 16.1-calowiec (rozdzielczość Full-HD 1920x1080px o odświeżaniu 144Hz) o wadze 2.1 kg i grubości poniżej 2 cm. Wyposażony w procesor Intel Core i7-8750H (6 rdzeni, 12 wątków, do 3.90GHz zegar), grafikę GeForce RTX 2080 z 8GB pamięci, fabrycznie podbitym napięciem CPU do poziomu 80mV, trzema slotami dla pamięci masowej (u nas był zamontowany Samsung 970 EVO Plus 1TB w slocie M.2) oraz dwa sloty SO-DIMM, w skład który weszły dwa moduły Samsunga po 16GB każdy pracujące z częstotliwością DDR4-2666MHz. Oczywiście na pokładzie znalazła się gwiazda wieczoru czyli Killer AX 1650. Aby poprawnie przeprowadzić testy Killera AX 1650 należy odpowiednio skonfigurować router. W testowym Netgear AX12 (oprogramowanie na czas testów było w wersji 1.0.0.84) w ustawieniach sieci bezprzewodowej należy dokonać zmian:

• włączyć funkcje MU-MIMO

• włączyć AX (w tym funkcję OFDMA)

• w sieci 5GHz ustawić kanał 48 (o ile nie ma innych sieci na tym kanale)

• w sieci 5GHz ustawić tryb pracy Maks. 4803 Mb/s (11ax, HT160, 1024-QAM)

Te ustawienia sprawią, że nasz router będzie działał optymalnie pod kątem pracy z kartą Killer AX 1650. Czyli otrzymamy połączenie Wi-Fi 5GHz z teoretycznie 2.4Gbps.

Następnie przechodzimy do zestawienia dalszego środowiska testowego, do tego potrzebne nam będą:

• Laptop z kartą Killer AX 1650 + router Netgear AX12 + 1xDesktop z kartą 2.5Gigabit Ethernet podłączony do portu Multi-Gig

• Laptop z kartą Killer AX 1650 + router Netgear AX12 + 2xDesktop z kartą 1Gigabit Ethernet

Poniżej obraz poglądowy jak zestaw testowy ma wyglądać. Obecnie nie mamy na podorędziu Desktopa z 2.5Gigabit Ethernetem, więc wykorzystaliśmy drugie rozwiązanie do testów.

Testy część pierwsza

Pierwsze testy wykonaliśmy wykorzystując port USB3.0 w routerze Netgear AX12, do którego podpięliśmy szybki mobilny dysk SSD (posiada zapis i odczyt powyżej 300MB/s przy kopiowaniu bezpośrednio z USB podpiętego do komputera). Nagraliśmy na niego plik ~20GB i sprawdziliśmy prędkość transferu przy kopiowaniu pliku z dysku SSD podłączonego do routera na laptop z Killerem AX1650. Drugi test z użyciem USB to sytuacja odwrotna, czyli kopiowanie z routera na laptop.

Kolejne testy wykonane zostały przy użyciu aplikacji iperf3 oraz laptopa z kartą Killer AX 1650 + router Netgear AX12 + 2 x Desktop z kartą 1Gigabit Ethernet (czyli scenariusz testowy o którym wspominaliśmy w poprzednim rozdziale). Na desktopach odpalone zostały serwery poprzez komendy ‘iperf3.exe -s -p 5201’ oraz ‘iperf3.exe -s -p 5202’ (na dwóch portach 5201 i 5202). Zaś z poziomu laptopa uruchomione zostały dwie instancje:

• Iperf3.exe -c IP serwera nr 1 -P 20 -p 5201 -t 60 -R
• Iperf3.exe -c IP serwera nr 2 -P 20 -p 5202 -t 60 -R

Wynik podawany był w Task Manager w zakładce ‘Performance’ dla Wi-Fi. Poniżej zbiorcze wyniki zawierające prędkość przesyłania danych podana w Mbitach/sek.

Omówimy pokrótce wyniki z wykresu.

USB Router -> Killer AX1650 (kopiowanie). Kopiowany był plik ~20GB z SSD podłączonego do routera na laptopa. Transfer realny osiągnął 95MB/s (782Mbit/s). Trochę słaby wynik na tle innych pomiarów.

Killer AX1650 -> USB Router (kopiowanie). Kopiowany był plik ~20GB z laptopa na SSD podłączonego do routera. Tym razem już lepiej. Transfer realny osiągnął 172MB/s (1500Mbit/s).

Realtek Gigabit Ethernet -> Router (iperf). Teraz iperf3 poglądowy test wykonany przy połączony Laptopa z routerem przez kabel. Wynik (976 Mbit/s) prawie identyczny jak w poniższym scenariuszu bezprzewodowym.

Killer AX1650 -> 1 x Desktop 1Gbit (iperf). Test z użyciem iperf3, wykorzystano 1 serwer 1Gigabit, uzyskaliśmy wynik 946 Mbit/s.

Killer AX1650 -> 2 x Desktop 1Gbit (iperf). To samo co wyżej z użyciem iperf3, lecz wykorzystano 2 serwery 1-Gigabitowe, uzyskaliśmy wynik 1700Mbit/s.

AX1650 -> 2xDesktop 1Gbit + wysyłanie USB (360Mbps). Do scenariusza jak powyżej dodaliśmy jeszcze kopiowanie pliku ~20GB z laptopa do SSD podłączonego do routera. Jednoczesne odbieranie (Recieve) wyniosło 1300Mbit/s, zaś wysyłanie (Send) 360Mbit/s (transfer realny osiągnął 36MB/s.

Warto dodać, że wszystkie powyższe pomiary wykonywane był pół metra od routera. Zaś oprócz sieci 5Ghz Netgeara w zasięgu były jeszcze dwie inne sieci 5Ghz, lecz nie nachodzące na testową sieć.

Test podczas którego osiągnięto wynik 1.7Gbit/s (kliknij, aby powiększyć)

Dodatkowe funkcje

To co wyróżnia kartę Killer AX 1650 na tle konkurencji to przede wszystkim zestaw dodatkowych technologii, których nie znajdziemy w standardowej karcie sieciowej. Pierwsza z nich to Advanced Stream Detect 2.0, czyli system odpowiedzialny za wyszukiwanie pakietów pochodzących z klienta gry lub strony, na której uruchomiliśmy przeglądarkową wersję ulubionego tytułu. Po zlokalizowaniu odpowiednich paczek danych oprogramowanie przyznaje im wyższy priorytet, redukując tym samym opóźnienia w transmisji. Producent podaje, że jego karta dzieli cały ruch na sześć poziomów ważności. Technologia ta ściśle współpracuje z Killer Intelligence Engine – mechanizmem odpowiedzialnym za ciągłą analizę przesyłanych danych pod kątem jak najbardziej efektywnego ich priorytetyzowania. Mówiąc prościej, nowy Killer z biegiem czasu uczy się który pakiet pochodzi z gry, a który nie. Dzięki temu im dłużej pracuje w sieci WLAN tym lepiej zarządza przepływającym przez niego ruchem.

Na tym jednak nie koniec przydatnych bajerów. Gdy system wykryje że gramy, do akcji wkroczy GameFast. Jest to mechanizm usypiania niepotrzebnych procesów sieciowych. Z jednej strony karta zmniejsza w ten sposób ilość przepływającej przez nią informacji, a do tego odciąża procesor CPU, by ten mógł zająć się ważniejszymi zadaniami. Według producenta w skrajnych przypadkach można w ten sposób zredukować zajętość procesora i pamięci o odpowiednio 10% i 20%.

Jeszcze ciekawiej robi się gdy nasz komputer ma do dyspozycji połączenie Ethernet, a my korzystamy z układu Killer E3000. W takim wypadku dzięki technologii DoubleShot oba moduły zaczynają ze sobą współpracować, zwiększając przepustowość transmisji do 4,9Gb/s.

Producent przygotował też coś specjalnego dla użytkowników korzystających z tzw. sieci MESH. Model AX 1650 korzystając z Wireless xTend nie tylko komunikuje się sprawnie z komputerami i wieloma punktami dostępowymi położonymi nawet kilkadziesiąt metrów dalej, ale również pomaga innym urządzeniom w dotarciu do oddalonych punktów dostępowych, samemu stając się jednym z węzłów w sieci. Według specyfikacji skuteczna propagacja sieci MESH ma być możliwa na powierzchni około 93 metrów kwadratowych – 1000 stóp kwadratowych.

Oprogramowanie

Zazwyczaj oprogramowanie kart sieciowych jest bardzo ubogie i nie pozwala na zbyt dużą ingerencję ze strony użytkownika. W przypadku Killera jest dokładnie na odwrót. Z poziomu panelu Killer Control Center 2.0 możemy monitorować pracę karty sieciowej, modyfikować jej ustawienia, a nawet ograniczać przepustowość dla poszczególnych aplikacji. Ilość dostępnych opcji jest imponująca. Od razu widać, że mamy do czynienia z nieprzeciętnym kawałkiem elektroniki użytkowej. Oprogramowanie wraz ze sterownikami (pakiet) pobieramy ze strony support.killernetworking.com/, czyli producenta układu Killer Wi-Fi 6 AX1650. Podczas testów korzystaliśmy z najnowszej wersji czyli Killer Software Package - Windows 10 1803+ w wersji 2.1.1352 z dnia 11 października 2019 roku (sam sterownik to wersja 21.40.2.2). Firma w swoich ReleaseNotes szczegółowo opisuje zmiany zachodzące w pakiecie. Poniżej zrzuty ekranów z Control Center 2.0. Zabrakło możliwości sprawdzenia najnowszej wersji sterowników/aplikacji z poziomu oprogramowania Killer Control Center 2.0.

(kliknij, aby powiększyć)

W zakładce APPS jest bardzo ciekawa funkcja do kontroli transferu w czasie rzeczywistym. Dostępna jest tam lista aktualnych aplikacji, które cokolwiek pobierają lub wysyłają do sieci. Obserwujemy to na wykresie oraz na liście aplikacji z podziałem na 'Download Speed' i 'Upload Speed'. W każdej chwili możemy zablokować daną aplikację lub procentowo suwakiem przyciąć transfer, jeśli np. nie chcemy aby torrent działał na 100% mocy łącza. Można także ustawiać priorytety aplikacjom (od 1 do 6) oraz przypiąć aplikację , aby była widoczna na początku listy.

Poniżej przykład scenariusza, polegający na odpaleniu kilku aplikacji, które mocno korzystają z sieci Internet. W tym celu jednocześnie uruchomimy:

- grę Fortnite (w zakładce podczas gry Settings > HUD > networks stats dajemy na 'on' aby zobaczyć jakość połączenia)
- aplikację Bit Torrent pobierająca w tle pliki z maksymalnym transferem
- Youtube i puszczenie video w rozdzielczości 4k

W zakładce APPS z oprogramowania 'Killer Control Center' będzie na bieżąco sprawdzać stan połączenia.

(kliknij, aby powiększyć)

Testy - część druga (zasięg)

Wcześniejsze testy były robione blisko routera, bez żadnych przeszkód stojących pomiędzy bezprzewodowo połączonymi urządzeniami. Sprawdzimy teraz jak Killer AX1650 w połączeniu z routerem Netgear AX12 wypadł w środowisku naturalnym, w mieszkaniu w bloku z dużą ilością sieci 2.4GHz i 5GHz oraz ścianami działowymi i nośnymi. Test wykonaliśmy używając pamięci pendrive wpiętego w router i kopiowaliśmy dane z notebooka na router. Tutaj mała dygresja do routera Netgear AX12 (co już mogliście zaobserwować w części pierwszej testów), który miał sporo szybsze kopiowanie z USB routera na laptopa niż w odwrotną stronę. Spójrzmy teraz jak wypadły testy odległościowe Killera AX1650. Należy brać też pod uwagę, że w takim teście znaczenie ma zarówno karta Killer AX1650 jak i router Netgear AX12 i jego moc nadawania.

Podsumowanie

Killer AX1650 to obecnie jedna z najmocniejszych kart bezprzewodowych oferowana na rynku. Wspiera ona standard transmisji bezprzewodowej, czyli Wi-Fi 6 (11ax) i jeśli zaopatrzymy się w odpowiedni router możemy oczekiwać realnych transmisji na poziomie 1.7Gb/s w pobliżu routera. Jest to więc sporo więcej niż poprzez "tradycyjny" kabel Ethernet 1Gbit.

Na uwagę zasługuje oprogramowanie Killer Control Center 2.0, które pozwala nam monitorować pracę karty sieciowej, modyfikować jej ustawienia, a nawet ograniczać przepustowość dla poszczególnych aplikacji. Ilość dostępnych opcji jest imponująca, choć zabrakło z pozoru prostej kwestii jaką jest automatyczne sprawdzenie przez Internet aktualnej wersji zarówno samej aplikacji jak i sterowników.

Karta od Rivet Networks oferowana jest w formie modułu w standardzie M.2 i możemy ją użyć zarówno w laptopach jak i na płytach głównych do komputerów stacjonarnych. Obecnie oferowana jest np. w sklepie Amazona w cenie 35USD czyli około 135zł. Trzeba jednak mieć na uwadze, że routery oferujące transmisję na poziomie 2Gb/s są obecnie dość drogie, a bez nich nie osiągniemy tak wysokich transferów.