Błękitny grom - recenzja nagrywarki Blu-ray LG GGW-H20L
Autor: Ulan | Data: 12/11/08
|
 Przed paroma laty przedstawialiśmy testy ówczesnej nowinki, którą była nagrywarka DVD. Dziś tego typu urządzenia kosztują tyle co nic, stały się już praktycznie standardem w naszych komputerach, zaś ceny płyt do nagrywania osiągnęły już dawno ceny płytek CD-r. Jednak pojawił się nowy standard Blu-ray, mający z założenia być następcą DVD. W niniejszym artykule przybliżymy temat High Definition oraz przyjrzymy się bliżej jednej z pierwszych dostępnych na naszym rynku nagrywarek Blu-ray. Ową nagrywarką jest napęd firmy LG model GGW-H20L. Napęd do testów dostarczył sklep komputerowy Reactor.Pl, płytkami Blu-ray wsparł nas Verbatim. | |
|
Szczypta historii
U podstaw opracowania przed kilkunastu już laty DVD leżała chęć zastąpienia starego już standardu video VHS. Jak się okazało, udało się to skutecznie i w chwili obecnej mało kto pamięta stare magnetowidy i taśmy VHS, nie mówiąc już o ich używaniu. Wydawało się, że standard DVD zagości w naszych domach na długie, długie lata. Jednak postęp technologiczny coraz bardziej przyśpiesza i już po paru latach okazało się, że dyski DVD mają jedną poważną wadę: zbyt małą pojemność jak na potrzeby nowego pomysłu koncernów elektronicznych i filmowych, czyli telewizji wysokiej rozdzielczości (HDTV).
Wiele osób zastanawia się, czy inwestycja w HDTV ma sens? Jeszcze 10 lat temu w telewizorach dominującą wielkością były ekrany 21 - 32 cale. Na takich wyświetlaczach filmy z DVD wyglądały świetnie. Jednak postęp technologiczny gnał coraz szybciej. Coraz więcej firm produkujących telewizory patrzyło w stronę telewizorów wielkoformatowych produkowanych w technologiach ciekłokrystalicznych i plazmowych. Takie telewizory miały już wielkość ekranu znacznie przekraczającą 32 cale oferowaną wówczas w technologii CRT. I tu pojawiał się problem, bowiem standardowy obraz PAL lub NTSC na takich ekranach nie wyglądał zbyt dobrze - obraz był rozmyty, nieostry, nie zachęcający do zakupu nowego, dużego telewizora. Trzeba było jakoś rozwiązać ten problem. Rozwiązaniem była telewizja HDTV. W owym akronimie ważną rolę odgrywają dwie pierwsze literki czyli "HD", oznaczające wysoką rozdzielczość ekranu. Przewiduje ona dwie rozdzielczości 1280x720 i 1920x1080 pikseli. Dla porównania SDTV, to w wypadku PAL 768x576 a dla NTSC 640x480.
źródło: WikiPedia
Jednak pojawił się kolejny problem, który należało rozwiązać - mianowicie dyski DVD nie były wstanie pomieścić filmów HD, bowiem ich pojemność była zbyt mała. Rozwiązaniem okazał się napęd optyczny oparty o niebieski laser. Wcześniej DVD używał do tego lasera czerwonego, którego długość fali wynosi 650 lub 635 nm (nanometrów), podczas gdy niebieski laser to 405 nm. Ta zmiana pozwalała na znacznie większe upakowanie danych na podobnej wielkości dysku. Tutaj należy wspomnieć, że technologia Blu-ray to nie jedyna, którą zaproponowano, bowiem pojawił się jeszcze format konkurencyjny czyli HD DVD…
Zapowiadało się, że wybuchnie kolejna wojna formatów podobna do tej z lat 70-tych dwudziestego wieku między dwoma systemami zapisu wideo: BETACAM kontra VHS. Z początku wydawało się, że wojna może być długa i krwawa. Za formatem Blu-ray stała organizacja "Blu-ray Disc Association", w którego skład wchodziło kilkadziesiąt firm ze świata techniki i studiów filmowych (Sony, Apple, Dell, HP, Hitachi, LG, Mitsubishi Electric, Panasonic, Pioneer, Philips, Samsung, Sharp, Sony, TDK, Thomson, Twentieth Century Fox, Walt Disney, Warner Bros.). Zaś za HD DVD stały takie firmy jak Toshiba, NEC, Universal Studios, Paramount Pictures, DreamWorks czy The Weinstein Company. Mimo korzystania z tego samego niebieskiego lasera, różnice miedzy tymi dwoma formatami były dość znaczne. Do zalet HD DVD należała prostota produkcji płyt, które można było wytwarzać na istniejących liniach produkcyjnych DVD (po małych i niezbyt kosztowanych przeróbkach). Do najważniejszych wad znacznie mniejsza pojemność niż konkurencyjny format. Z kolei słabą stroną formatu Blu-ray była niekompatybilność produkcji płyt ze starszym formatem DVD. Do głównych zalet Blu-ray można uznać znacznie większą pojemność płyt.
Jak już pisałem wcześniej, kiedy wydawało się, że wojna miedzy tymi dwoma wysokorozdzielczymi formatami będzie długa i kosztowna, na początku 2008 roku główna firma odpowiedzialna za format HD DVD czyli Toshiba, dość niespodziewanie ogłosiła wstrzymanie dalszych prac i wspierania swojego formatu. I tak zwycięzcą okazał się Blu-ray. Z jednej strony było to dość szczęśliwe rozwiązanie dla rynku - w końcu ustalony został jeden nowy typ, ludzie bali się kupować nowe urządzenia nie wiedząc, który format stanie się standardem. Z drugiej jednak strony przyniosło to zakończenie wojny cenowej i zmniejszyło konkurencję na rynku.
Firma LG, która jako jedna z nielicznych postanowiła stać okrakiem na barykadzie wojny między tymi dwoma formatami. Będąc w zarządzie organizacji "Blu-ray Disc Association" starała się również wypuszczać urządzenia kompatybilne z formatem konkurencyjnym HD DVD. I tu dochodzimy do bohatera naszego testu, czyli nagrywarki GGW-H20L, która mimo, że głownie jest nagrywarką Blu-ray, potrafi również odczytywać płyty HD DVD (jednak nie potrafi ich nagrywać). Tak na marginesie, to mimo zapowiedzi firm związanych z HD DVD nigdy nie pojawiła się na rynku nagrywarka zdolna nagrywać w tym standardzie.
Opis nagrywarki
Zacznijmy od strony zewnętrznej, którą w skrócie można określić - jest ładnie. Nagrywarka firmy LG charakteryzuje się nietypowym przednim panelem, różniącym się od paneli znanych w typowych nagrywarkach DVD. Panel posiada ciekawą fakturę, design jest stonowany i sprawia wrażenie, że mamy doczynienia ze sprzętem wysokiej jakości. Jako diodę informującą o aktywności napędu użyto, a jakże by inaczej, niebieskiej - z jednej strony pomysł zrozumiały w napędzie Blu-ray, ale w chwili obecnej jest takie parcie na niebieskie diody, że prawie wszystkie nowe gadżety ich używają. Napęd wyposażony jest w interfejs SATA, co powoli staje się już standardem. W pudełku z nagrywarką znajdziemy jedną czystą płytę BD-RE oraz płytę DVD z oprogramowaniem, a o to co zawiera ta płytka:
- PowerDVD - wersja 7.3.3104a - jest już co prawda wersja 8 tego programu, ale starsza wersja ma jedną wżną cechę, której brak jej nowszej wersji, wspiera bowiem obok filmów Blu-ray również odtwarzanie HD DVD
- PowreProducer - wersja 4.0
- Power2GO - LightScribe support
- Instant Burn - program Cyberlinka do nagrywania pakietowego
- Power Backup
- BD Advizor - jest to program firmy Cyberlink do sprawdzania zgodności komputera ze standardem Blu-ray (tak na marginesie mój komputer nie przeszedł tego testu ze względu na niekompatybilny z HDCP monitor LCD - o tym jak rozwiązać tę "niedogodność" będzie w dalszej części artykułu)
Na płytce jest wyraźna informacja, że wspiera ona tylko Windows XP i Vistę, wiec fani innych systemów niestety nie znajdą na płycie nic dla siebie. Na koniec zdjęcia i specyfikacja techniczna napędu.
Jak nagrywarka nagrywa
Zestaw na którym była testowana nagrywarka to Core2Quad E6600, płyta główna Asus P5W DH Deluxe, RAM 4 GB, Nvidia 8800 GTX. Wyświetlacze to 19-calowy monitor komputerowy ViewSonic VP191b oraz 52-cale TV LCD Sharp LC-52X20E. Playstation3 służył jako dodatkowy stacjonarny odtwarzacz Blu-ray i jednocześnie weryfikator nagranych filmów Blu-ray w nagrywarce. System to Windows XP (głównie, ale również testowo Vista 64bit).
Nagrywanie:
Info do testów nagrywania: Od razu, aby rozwiać wszelkie wątpliwości, artykuł miał na celu pokazać poglądowo, ile czasu zajmuje nagrywanie przez napęd LG danego typu płyt, a jako, że głównym motywem tej recenzji jest nowa technologia, celowo nie porównywałem czasu nagrania do napędów DVD-r ani cd-r, bowiem ten napęd ma głownie nagrywać i odtwarzać płyty BD, do nagrywania DVD można spokojnie użyć bardzo tanich napędów w tym formacie. Z uwagi że jest to pierwsza recenzja nagrywarki Blu-ray na TwojePC ciężko ją porównać do napędów konkurencyjnych. Nie udało się także zdobyć dwuwarstwowych płytek BD.
W trakcie około 3 tygodniowego testowania nagrywarki nagrałem kilkadziesiąt płyt różnego rodzaju (BD, DVD i CD) i nie było żadnych problemów z wypalaniem. Wszystkie płyty wolniej lub szybciej nagrywała bez problemów i co ważne praktycznie bez nieudanych wypaleń (fakt nie używałem płytek niskiej jakości no-name, praktycznie wypalałem w większości na płytkach firmy Verbatim (DVD+R, Blu-ray-R/RE). Płytki DVD-Ram pochodziły od firm Panasonic (2-5x) oraz TDK (2x), CD-r pochodziły od firm TDK i Verbatim. Najmniej markową płytą użytą testowo była Platinium BD-RE, ale również z nią nie było żadnych problemów, a tak nagrane płyty BD-RE bez problemowo były czytane przez napęd BD w Playstation3.
Przedstawione powyżej tabelki z czasem nagrania nie są do końca jednak dokładne, bowiem część była nagrywana programem Nero a część ImgBurn (mowa tutaj o płytach Blu-ray) i należy stwierdzić, że czas nagrywania w Nero był znacznie dłuższy, być może wynikało to z włączonej przymusowo (nie znalazłem możliwości wyłączenia tej opcji) weryfikacji nagrania, bowiem o ile Nero nagrywał materiał wielkości 22 GB ok. 50 minut, ImgBurn radził sobie z tym w ok. 25 minut (ale kiedy włączyło się opcje weryfikowania nagrywania ImgBurn nagrywał podobnie długo jak Nero).
Oglądanie i kopiowanie materiałów wideo
Jak już wcześniej wspomniałem, mój komputer miał problem z odtwarzaniem filmów Blu-ray, ze względu na niekompatybilność z zabezpieczeniem HDCP, jednak jest możliwość prostego rozwiązania tego "problemu", o czym za chwilę.
Najpierw zajmijmy się owym zabezpieczeniem HDCP (High-bandwidth Digital Content Protection). Jest to zabezpieczenie mające uniemożliwić kopiowania materiału video o wysokiej rozdzielczości, polegające na szyfrowaniu owej treści w przesyle między odtwarzaczem a monitorem (czyli sygnał który jest przesyłany kablem HDMI lub DVI jest zaszyfrowany). Co ważne, aby móc odtwarzać materiały video BD, oba urządzenia czyli odtwarzacz/komputer (karta graficzna) i monitor (TV LCD, TV plazma lub monitor komputerowy) muszą być zgodne z HDCP. Jeżeli chodź jedno z tych urządzeń nie spełnia tego wymagania, to albo nie zobaczymy nic (to wersja bardziej rygorystyczna - stosowana oczywiście częściej) lub zobaczymy materiał w standardowej rozdzielczości (czyli zamiast HD otrzymamy SD), to rozwiązanie jest jednak stosowane rzadziej.
Jak zwykle takie zabezpieczenie uderza w zwykłych użytkowników, maksymalnie utrudniającym im życie i zmuszając do zakupu sprzętu zgodnego z HDCP - co też nie gwarantuje bezstresowej rozrywki. Wystarczy poczytać trochę na różnych forach fanów wysokiej rozdzielczości, by stwierdzić sporo skarg na niekompatybilność dwóch urządzeń spełniających teoretycznie wymogi HDCP. A co jeżeli mamy w komputerze napęd Blu-ray, a nasz monitor nie spełnia norm HDCP ? Tak się stało w moim przypadku. Co prawda karta graficzna i TV LCD do którego była podłączona nagrywarka spełniają normy HDCP, to monitor komputerowy już nie spełnia tego standardu i programy PowerDVD i WinDVD odmówiły wyświetlania filmów stwierdzając, że zestaw nie spełnia wymagań. Nie pomogło tu odłączenie fizyczne monitora komputerowego, być może należałoby odinstalować sterowniki karty graficznej i zainstalować je tylko na podłączonym telewizorze LCD zgodnym z HDCP.
Z rozwiązaniem takiego "problemu" przychodzi nam firma SlySoft ze swoim programem AnyDVD. Ów program pozwala nam na bezstresowe oglądanie filmów BD na własnym komputerze usuwając zabezpieczenie HDCP jak również regionalizacje. Tu warto wspomnieć, że w odróżnieniu od DVD, które posiadało 6 regionów w BD są tylko 3. Również warto nadmienić, że twórcy HD DVD uznali regionalizacje za niezbyt fortunne rozwiązanie i ten standard nie przewidywał żadnych regionów.
Ustawienia AnyDVD dostępne dla nośnika Blu-ray
Ustawienia AnyDVD dostępne dla formatu HD DVD
Ponadto AnyDVD umożliwia nam bezstresowe i bezproblemowe zgranie filmu Blu-ray na nasz dysk np. w celu wykonania kopii zapasowej naszego cennego filmu, gdyby płytka uległa jakiemuś uszkodzeniu. Pogram umożliwia zrzucenie kopii albo do postaci folderu na dysku twardym lub obrazu ISO, który potem naturalnie możemy spokojnie wypalić na płytce BD-R (jedyne ograniczenie to cena płyt Blu-ray, zwłaszcza dwuwarstwowych bowiem większość filmów obecnie jest wydawana na tym nośniku).
Funkcje AnyDVD w trayu
Zgrywanie materiału video na dysk twardy do folderu
Zgrywanie "rip to image"
Stworzenie kopii bezpieczeństwa programem AnyDVD jest banalnie proste i nieskomplikowane: klikamy na program, rozwijamy menu podręczne i wybieramy opcję zgrywaj na dysk twardy lub "Rip to Image" (w zależności od tego, w jakiej postaci chcemy mieć kopię bezpieczeństwa). Następnie czekamy w zależności od wielkości materiału na płycie około kilkadziesiąt minut i mamy gotową kopię bezpieczeństwa, którą potem możemy spokojnie wypalić na nagrywarce BD LG.
Nagrywanie obrazu płyty w Nero
Nagrywanie obrazu płyty w ImgBurn
Czy już czas na BD??
W chwili obecnej wydaje się, że kupno nagrywarki Blu-ray z ekonomicznego punktu widzenia wydaje się przedwczesne dla "zwykłego" użytkownika komputera. Dla fanów filmów w technologii HD płytki BD-25 są zbyt małe, bowiem większość filmów w tym formacie ma ponad 25 GB i wymaga zakupu płyt Double Layer, których cena w tej chwili oscyluje w okolicach 75 zł (a przez aktualny spadek złotego płytki te są sporo droższe), co w porównaniu do cen płyt z filmami BD (które w chwili obecnej są dostępne w przedziale 90-120 zł) powoduje, że wykonywanie kopii zapasowej takiej płytki jest bardzo bliskie granicy opłacalności. Jedyna nadzieja w prawdopodobnym spadku cen takich płyt. Najlepszym przykładem z niedawnej przeszłości to ceny płyt DVD DL, których początkowa cena była bardzo podobna do obecnych cen płyt BD-50, w chwili obecnej DVD-DL można kupić w cenie ok. 5-10 zł, jednak dochodzenie do w miarę strawnych dla zwykłych konsumentów cen trwało parę lat (co powiem szczerze bardzo mnie zdziwiło, bowiem kiedyś przewidywałem szybszy spadek cen takich nośników, ale jak widać myliłem się :-)
Teraz zastanówmy się nad sensem użycia płytek BD-25 jako nośnika kopii zapasowych i magazynowania "różności" danych jakie każdy z nas ma na swoim pececie - zdjęcia, filmy w tym rodzinne i z przyjaciółmi, nakręconych naszą świeżo nabytą kamerą cyfrową FullHD. Niestety i tu płytka cenowo przegrywa z pojemnymi dyskami twardymi. Małe zestawienie: cena dysku twardego o pojemności 1 TB to w tej chwili od 350 zł do 450 zł, aby zgromadzić płytki BD-25 o podobnej wielkości musimy ich kupić około 40, co przy nawet najniższej cenie za płytkę 25 zł daje nam 1000 zł. Aktualne ceny płyt BD-R to minimum 35 zł a BD-RE 40-45 zł (ceny z końca października, giełda komputerowa na ul. Batorego). Oczywiście np. dla posiadaczy kamer cyfrowych HDTV to może być mało przekonujący argument, bowiem może im zależeć na mobilności takiego rozwiązania: idąc do znajomych, którzy mają odtwarzacz Blu-ray łatwiej wziąć płytkę niż brać cały komputer.
Być może grupą skłonną wykorzystać nagrywarkę i płyty BD są zapaleni fotografowie, którzy chcą mieć swoje cenne i ciężko zrobione zdjęcia w bezstratnych trybach (np. RAW) uporządkowane i zarchiwizowane na ładnie poopisywanych płytach, a płytki DVD-r są dla nich zbyt małe.
Podsumowanie
Co do samej nagrywarki, to moim zdaniem jest to udany produkt, jak na obecny etap rozwoju technologii BD. Panel przedni można uznać za ładny, choć raczej trudno tu czymkolwiek zaskoczyć, bowiem panele przednie napędów optycznych raczej dają małe pole do popisu. Co warto podkreślić napęd podczas nagrywania i odtwarzania jest naprawdę bardzo cichy - jest to pierwsza nagrywarka Blu-ray z jaką miałem doczynienia, wiec mogę porównywać ją tylko do nagrywarek CD i DVD. W sumie przez te kilkanaście dni testów napęd sprawował się bardzo dobrze, jedyne problemy jakie napotkałem, nie były winą nagrywarki lecz płyty głównej. Z początku napęd został podłączony do drugiego dodatkowego kontrolera SATA, przepięcie go do tego wbudowanego w mostek Intela spowodował, że wszelkie kłopoty minęły. Co ciekawe przy podłączeniu do dodatkowego kontrolera JMicron na płycie P5W DH Deluxe, Nero odmawiało współpracy przy nagrywaniu płyt BD-RE, DVD-R DL oraz DVD-RAM, co ciekawe bez problemów nagrywane były płyty BD-R, DVD+R DL oraz pozostałe DVD i CD-r. Podobnie zachowywał się program ImgBurn.
W sumie z czystym sumieniem mogę polecić ten napęd każdemu, kto pragnie już teraz posiadać nagrywarkę Blu-ray i mięć dostęp w pececie do wszelkich nośników w tym upadłych HD DVD (filmy wciąż są w sprzedaży, często w niskich cenach). Trzeba jednak liczyć się z tym, że przez ceny płyt Blu-ray to bardzo kosztowna zabawa. Cena samego napędu (~650zł) może wydawać się wysoka w porównaniu do nagrywarek DVD, ale jeżeli weźmiemy pod uwagę, że na początku nagrywarki CD-r czy DVD-r kosztowały znacznie większe pieniądze, cena napędu firmy LG nie wydaje się już tak wysoka, a w porównaniu do cen nagrywarek konkurencji wydawać się może bardzo atrakcyjna.
Nagrywarka ta w chwili obecnej jest idealnym napędem dla wszelkiej maści "HD-maniaków", wszystkim inny radzę uzbroić się w cierpliwość i poczekać na spadek cen płytek BD i to wszystkiego rodzaju, czyli czystych płytek nagrywanych i płyt BD z filmami. Ponadto na rynku dostępnych jest kilka gier, dla których dwuwarstwowy nośnik DVD to za mało i są wydawane na 2 płytkach dwuwarstwowych np. "Turok" czy "Frontlines: Fuel of War", wydaje się że jesteśmy w przededniu pojawienia się na rynku pierwszych gier na pecety wydanych na nośniku BD.
Porównując do oferty innych producentów napędów Blu-ray, nagrywarka firmy LG świeci niczym gwiazda na ciemnym firmamencie, bowiem jako jedyna w tej chwili z dostępnych na rynku napędów Blu-ray oficjalnie wspiera nagrywanie na nośniku dwuwarstwowym, ponadto jako jedyna na rynku potrafi czytać płyty w formacie HD DVD, co dla miłośników filmów w dużej rozdzielczości może być niebanalną zaletą, bowiem głośno w tej chwili o „poklęskowej” wyprzedaży płyt z filmami na HD DVD. Również cena zakupu w stosunku do nielicznej konkurencji wydaję się być atrakcyjna.
Pozostaje nam tylko czekać na spadek cen, przede wszystkim czystych płyt jak również płyt z filmami. A czy i kiedy Blu-ray wyprze DVD ? Pewnie nieprędko, a być może nigdy, bo zostanie zastąpiona wcześniej innego typu nośnikami (może już nośniki holograficzne?). W końcu gdzieś niedaleko na horyzoncie majaczy bowiem już Ultra HD (7680 x 4320 pikseli, 16 razy bardziej szczegółowy obraz niż HD) …
Blu-ray LG GGW-H20L
+ multiformatowa (czyta wszystko, nagrywa prawie wszystko) + odczyt HD DVD
+ cicha + interfejs SATA
- wolne nagrywanie DVD DL (bardzo restrykcyjne trzymanie się indeksów nagrań w strategii)
|
 Sprzęt do testów dostarczyły firmy:
|
|  | Sklep komputerowy Reactor.Pl |
|
