Testy X870E Elite, Ryzen9 7900X, Noctua NH-D15 i G.Skill DDR5
Autor: DYD | Data: 18/01/25
Mamy już nową platformę do testowania głównych komponentów, w tym również potencjalnie nowych kart graficznych. Zakupiliśmy płytę główną Aorus X870E Elite WiFi7, która obecnie jest najtańszą (około 1400 zł, zakupiona w grudniu 2024 r.) płytą główną z chipsetem AMD X870E. Dysponujemy również procesorem AMD Ryzen 9 7900X, który chłodzimy wydajnym układem Noctua NH-D15 G2. Otrzymaliśmy także pamięci G.Skill Z5 Royal Neo DDR5 6400 CL30 o pojemności 32 GB (2 x 16 GB), dzięki czemu platforma została skompletowana i uruchomiona. Artykuł będzie sukcesywnie aktualizowany, zaczynając od etapu składania i opisu poszczególnych komponentów, a kończąc na testach wydajności. Zachęcamy do aktywnego udziału w dyskusji – opinie posiadaczy tego typu sprzętu są mile widziane, aby wymieniać się doświadczeniami i wskazywać, na czym warto skupić się w artykule.
Tak więc aktualnie w artykule znajdziecie przegląd płyty głównej i instalację chłodzenia Noctua NH-D15 G2. Przy kolejnych aktualizacjach będzięmy pisać co nowego doszło do artykułu.
Aorus X870E Elite WiFi7 część 1
Aorus X870E Elite WiFi7, wstęp i specyfikacja techniczna
Płyta główna Aorus X870E Elite WiFi7 oparta jest na chipsecie AMD X870E, który wyróżnia się obsługą interfejsów PCIe 5.0 dla kart graficznych i nośników SSD, umożliwiając wykorzystanie najnowszych komponentów. Jest też obecnie najbardziej rozbudowanym chipsetem od AMD.
Porównanie chipsetów od AMD, źródło AMD.com
Dodatkowo wspiera pamięci DDR5, zapewniające wyższą przepustowość w porównaniu do poprzednich generacji. Chipset X870E oferuje także zwiększoną liczbę linii PCIe, co umożliwia większą rozbudowę, np. podłączenie wielu kart rozszerzeń oraz urządzeń pamięci masowej. Nasz egzemplarz płyty głównej kosztował około 1400 zł w grudniu 2024 roku i był wtedy najtańszą ofertą na polskim rynku spośród płyt głównych opartych na chipsecie X870E. Numer rewizji naszego modelu to „REV: 1.1”, co oznacza, że jest to nieco ulepszona wersja w stosunku do pierwszej edycji. Co ciekawe, na opakowaniu płyty głównej prawie nie widać nazwy producenta, którym jest GIGABYTE, a głównie widnieje logo Aorus, będące marką własną tego producenta.
4 x gniazda DDR5 DIMM, obsługujące do 256 GB (64 GB na moduł)
Częstotliwość: 5200/4800/4400 MT/s
Obsługa modułów DIMM bez ECC i buforowania (1Rx8/2Rx8/1Rx16)
Obsługa AMD EXPO i XMP (Extreme Memory Profile)
Grafika zintegrowana
Procesor graficzny z AMD Radeon Graphics oraz kontroler ASMedia USB4:
2 x port USB4 Type-C, obsługa USB4 i wyjścia wideo DisplayPort o maks. rozdzielczości 3840x2160@240 Hz
Obsługa DisplayPort 1.4 i HDR
Procesor graficzny z AMD Radeon Graphics:
1 x port HDMI, maks. rozdzielczość 4096x2160@60 Hz (HDMI 2.1, HDCP 2.3, HDR)
1 x przedni port HDMI, maks. rozdzielczość 1920x1080@30 Hz (HDMI 1.4)
(Specyfikacje grafiki mogą się różnić w zależności od procesora).
Audio
Kodek Realtek ALC1220
Obsługa dźwięku wysokiej jakości (DSD)
Obsługa kanałów: 2/4/5.1/7.1
Wyjście optyczne S/PDIF
LAN
Realtek 2.5GbE LAN (2.5 Gbps/1 Gbps/100 Mbps)
Moduł komunikacji bezprzewodowej
MediaTek Wi-Fi 7 MT7925 (PCB rev. 1.0):
Obsługa standardów 802.11a/b/g/n/ac/ax/be
Obsługa Bluetooth 5.4
Obsługa pasm częstotliwości 2.4/5/6 GHz
Sloty rozszerzeń
1 x PCI Express x16 (obsługa PCIe 5.0/4.0/3.0 w zależności od procesora)
2 dodatkowe sloty PCI Express (x4 i x16)
Złącza przechowywania
4 x złącza SATA 6Gb/s
4 x złącza M.2 dla dysków SSD (w tym obsługa PCIe 5.0/4.0 w zależności od procesora)
Obsługa RAID 0, 1, 5, 10
USB
2 x porty USB4 Type-C na panelu tylnym
1 x port USB 3.2 Gen 1
2 x porty USB 3.2 Gen 2 Type-A
1 x port USB Type-C z USB 3.2 Gen 2x2
7 x portów USB 3.2 Gen 1
8 x portów USB 2.0/1.1
Format
ATX (30.5 cm x 24.4 cm)
Wyposażenie pudełka z Aorus X870E Elite WiFi7
Po otwarciu pudełka z płytą główną Aorus X870E Elite WiFi7 znajdziemy oprócz samej płyty także:
bardzo skróconą instrukcję instalacji płyty
ulotkę o serii płyt głównych opartych na chipsetach X870E (trzy modele) oraz X870 (sześć modeli)
antenę WiFi do sieci bezprzewodowej wbudowanej na płycie głównej
złącze G Connector pomocne do podłączenia PW, Speaker, LED PWR, Reset, HD
dwa kable Serial-ATA
naklejkę z logo Aorus
Wyposażenie jest dość skromne – nie ma już grubej książeczki z pełną instrukcją, jak to bywało kiedyś. Pełna instrukcja (bez polskiej wersji) znajduje się na stronie producenta w formacie PDF, a także dostępna jest dobrze przygotowana strona WWW, która opisuje poszczególne elementy płyty głównej oraz jej funkcjonalności.
Front pudełka (kliknij, aby powiększyć)
Tył pudełka(kliknij, aby powiększyć)
Wyposażenie Aorus X870E Elite WiFi7 (kliknij, aby powiększyć)
Płyta główna Aorus X870E Elite WiFi7 i jej cechy
Przyjrzyjmy się teraz bardziej szczegółowo samej płycie głównej. Płyta PCB jest sześciowarstwowa, charakteryzująca się średnią stratą sygnału oraz podwójną ilością miedzi w PCB. Do zasilania zastosowano 8+8-fazowy, równoległy układ zasilania oraz wysokiej jakości dławiki i kondensatory. Zasilanie płyty głównej realizowane jest za pomocą złączy UD Power Connector, w postaci 24-pinowego ATX Power Connector oraz 8+8-pinowego CPU, a także UD Solid Pin (piny te zapewniają większą powierzchnię kontaktu między złączem zasilania a przewodem, co skutkuje stabilniejszym i bardziej efektywnym przesyłem energii). UD Power Connector to termin używany przez firmę GIGABYTE w odniesieniu do ulepszonego, trwałego złącza zasilania stosowanego na płytach głównych. "UD" w tym kontekście oznacza Ultra Durable, czyli technologię opracowaną przez tego producenta, która skupia się na zapewnieniu większej wytrzymałości, niezawodności i stabilności komponentów.
Płyta główna jest ciężka, głównie z uwagi na radiatory przykrywające sekcję zasilania, chipset oraz sloty dla nośników M.2. Dostęp do baterii jest przykryty dużym radiatorem - jej ewentualna wymiana wiąże się ze zdjęciem radiatora i odkręceniem czterech śrub od spodniej warstwy płyty głównej. Na środku dolnej krawędzi płyty znajduje się przydatny fizyczny przycisk, który ułatwia zdjęcie blokady slotu PCI, gdy mamy włożoną kartę graficzną i chcemy ją wyjąć ze slotu.
Zobaczmy, jak prezentuje się góra i spód płyty głównej.
Plyta PCB Aorus X870E Elite WiFi7 (kliknij, aby powiększyć)
Spód płyty głównej (kliknij, aby powiększyć)
Na pierwszy rzut oka rozplanowanie elementów wydaje się poprawne. Przyjrzyjmy się bliżej okolicy podstawki AM5. Znajduje się tam zaawansowany układ termiczny VRM, zawierający rurkę cieplną (Ultimate Heatpipe) oraz podkładkę termiczną o przewodności cieplnej 7 W/mK. Mamy również zintegrowaną osłonę panelu wejść/wyjść (Integrated IO Shield), bez dołączanej zewnętrznej płytki IO. Sloty dla czterech nośników M.2, obsługiwane przez CPU (x3) oraz chipset (x1), są przykryte radiatorami z termopadami, zawierającymi folię ochronną, którą należy usunąć podczas instalacji nośnika M.2. Do chłodzenia mamy także do dyspozycji aż sześć złącz wentylatorów PWM/DC (w tym tryb Dual Fan Curve i specjalne złącze dla pomp chłodzenia wodnego). Wszystkie złącza FAN współpracują z systemem w biosie o nazwie "Smart Fan 6", którego zadaniem jest zarządzanie całym chłodzeniem podpiętym do płyty z poziomu zakładki w Biosie o nazwie "Smart Fan 6". Wrócimy do tego po uruchomieniu płyty. Na krawędzi płyty znajdują się również przydatne dwa przyciski: Power i Reset oraz wyświetlacz komunikatów LED, wskazujący stany procesora, pamięci, grafiki i bootowania.
Widać m.in. przyciski Reset i Power oraz wyświetlacz LED (kliknij, aby powiększyć)
Zdjęcie radiatora od trzech slotów M2 nie wymaga narzędzi (kliknij, aby powiększyć)
I tak samo radiator pojedynczego slotu M2 nie wymaga narzędzi (kliknij, aby powiększyć)
Jeśli chodzi o złącza na płycie głównej, wewnętrzne oraz na zewnątrz, na panelu I/O (wejść/wyjść), to mamy tutaj całkiem sporo ciekawych rozwiązań. Zacznijmy od panelu IO. Znajduje się na nim przycisk Q-Flash Plus, który jest przydatny podczas aktualizacji BIOS-u bezpośrednio z pamięci USB. Q-Flash Plus pozwala na aktualizację BIOS-u, gdy system jest wyłączony (w stanie S5). Należy zapisać najnowszą wersję BIOS-u na pendrive'ie USB, podłączyć go do dedykowanego portu, a następnie zaktualizować BIOS automatycznie, naciskając przycisk Q-Flash Plus. Diody QFLED będą migać podczas procesu dopasowywania i aktualizacji BIOS-u, a miganie zatrzyma się po zakończeniu głównej aktualizacji BIOS-u.
Dalej, w panelu I/O mamy:
4 x USB 2.0
1 x HDMI
4 x USB 3.2 Gen1
2 x USB4 Type-C do 40 Gb/s z DP-Alt (DisplayPort Alternate Mode): Oznacza to, że porty te wspierają alternatywny tryb DisplayPort, co pozwala na przesyłanie sygnału wideo przez port USB4. Dzięki temu można podłączyć monitor lub inne urządzenie wyświetlające obraz, przesyłając sygnał wideo o wysokiej rozdzielczości (np. 4K lub 8K) przez ten sam port, który jest używany do transmisji danych.
2.5 GbE LAN
2 x USB 3.2 Gen 2
Wi-Fi 7 z dwoma wyjściami dla anten
Optyczne SPDIF, mikrofon i wyjście dźwiękowe
Kolejno, na wewnętrznej krawędzi płyty znajdują się złącza dla Front USB-C do 20 Gb/s, 4 x SATA 6 Gb/s, złącze dla miłośników podświetlenia: 1 x RGB LED, 3 x ARGB LED oraz ciekawostka w postaci złącza HDMI. Ten port obsługuje wyjście wideo HDMI, umożliwiając podłączenie ekranu wyświetlacza wewnątrz obudowy komputera. Może obsługiwać ekran o maksymalnej rozdzielczości 1920x1080 przy 30 Hz. Rzeczywista obsługiwana rozdzielczość może się różnić w zależności od używanego ekranu.
Na panelu I/O mamy m.in. 2x USB4, złącze EZ Wifi dla anten, przycisk QFlash Bios(kliknij, aby powiększyć)
Na wewnętrzej krawędzi ciekawostka, port HDMI (kliknij, aby powiększyć)
(kliknij, aby powiększyć)
Pora na pierwsze uruchomienie złożonej platformy. Po skompletowaniu wszystkich komponentów w postaci procesora AMD Ryzen 9 7900X, płyty głównej X870E AORUS Elite Wifi7, chłodzenia Noctua NH-D15 G2, pamięci G.Skill Z5 Royal Neo DDR5 6400 CL30 32 GB oraz zasilacza Fractal Design ION+ 760P, całość uruchomiła się i działa poprawnie. Jednak na wstępie pojawiła się dziwna kwestia. Na oficjalnej stronie Gigabyte nie ma wersji BIOS-u ani innych sterowników dla wydania 1.1 (revision 1.1) płyty głównej X870E AORUS Elite Wifi7.
Widok z BIOSu
Informacja o rewizji 1.1 jest na krawędzi płyty...
.
...oraz na boku pudełka
Na stronie Gigabyte sterowniki i BIOS są dostępne tylko dla wersji 1.0, brakuje w zakładce wsparcia modelu 1.1. Po uruchomieniu naszej płyty głównej wersja BIOS-u okazała się dość stara, datowana na sierpień 2024 roku (wersja F2). Tymczasem najnowsza wersja dla rev. 1.0 (F3i) pochodzi z 19 grudnia 2024 roku. Od wersji F2 wprowadzono wiele zmian, a po drodze wydano jeszcze inne wersje (F3h i F3a). Pojawia się pytanie, czy na płycie w wersji 1.1 można instalować BIOS przeznaczony dla wersji 1.0? Tego nie można znaleźć w oficjalnych źródłach. Gigabyte wprowadza w ten sposób użytkownika w zakłopotanie. Istnieje obawa, że po instalacji takiego BIOS-u płyta główna może nie działać poprawnie.
W międzyczasie pojawiła się na stronie producenta informacja o rewizji 1.2 i do niej są inne wersje BIOS niż do 1.0. Po wyszukaniu poprzez numer seryjny na tej stronie (dzięki skalak23 za info) zdecydowałem się na instalację BIOSu dla wersji 1.0 mimo posiadania 1.1. Aktualizacja przeszła, ale pewien niesmak pozostał o braku wyraźnej informacji co do rewizji 1.1. Co do różnic między wydaniami płyty (1.0, 1.1 i 1.2), to ze strony producenta tego się nie dowiemy (mimo że można porównać obie płyty, to żadnych różnić tam nie zobaczymy, mają identyczną specyfikację; zapewne coś poprawiono, pytanie co?). Z kolei informacji podanej na stronie station-drivers.com, rewizje 1.0 i 1.1 różni jedynie typ Wlan/Bluetooth: Mediatek MT7925 Wi-Fi 7 (v1.0) oraz Realtek RTL8822AE Wi-Fi 7 (v1.1).
[Aktualizacja:] Jest ciąg dalszy naszej informacji na temat braku BIOS-u i ogólnych danych dotyczących płyty głównej X870E AORUS Elite Wifi7 od Gigabyte, o czym pisaliśmy tutaj. W międzyczasie, jak wspomnieliśmy wcześniej, firma wydała rewizję 1.2 tej płyty, która została już uwzględniona na oficjalnej stronie. Wciąż brakowało jednak informacji o rewizji 1.1. Teraz strona została zaktualizowana i obie rewizje (1.0/1.1) są traktowane jako jeden produkt, co oznacza, że wersje BIOS-u są jednakowe dla modelu X870E AORUS ELITE WIFI7 (rev. 1.0/1.1). Jeśli jednak posiadamy płytę w rewizji 1.2, należy korzystać wyłącznie z BIOS-ów przeznaczonych dla tej wersji.
Zanim zaczniemy dalsze sprawdzanie płyty głównej X870E AORUS Elite Wifi7, przejdziemy kolejne etapy składania platformy z opisem użytych komponentów.
poprzednia strona (Aorus X870E Elite WiFi7 część 1) - 
